Nếu yêu thích văn hóa Việt và mong muốn tìm hiểu giá trị truyền thống, những lễ hội văn hóa sau đây sẽ là động lực thôi thúc để bạn lên đường vào tháng 11.
1. Lễ hội đường phố “Sa Pa rực rỡ sắc màu”
Đây là lễ hội nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa, sẽ diễn ra vào ngày 1/11 tại thị trấn Sa Pa, Lào Cai. Khi hòa mình vào lễ hội đường phố, bạn sẽ được chiêm ngưỡng những nàm trình diễn nghệ thuật mang đậm sắc thái văn hóa của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Tày, Giáy… theo nhiều chủ đề như “Rừng hoa Sa Pa”, “Sa Pa - rượu”, “Sa Pa - thuốc”, “Âm vang điệu khèn đón bạn”, “Vũ hội khèn Mông”, “Văn hóa ruộng bậc thang”…
Phố Cầu Mây là điểm xuất phát của đoàn diễu hành trong lễ hội đường phố Sa Pa. Ảnh: otosaigon
2. Tết Trùng Thập
Tết Trùng Thập còn gọi nôm na là tết Cơm mới, tết Thường tân, diễn ra hàng năm vào ngày 10/10 âm lịch, tức ngày 12/11. Ngày này, các nhà lấy gạo mới làm bánh dày, thổi cơm và luộc gà dâng cúng gia tiên và thần, Phật mừng được mùa. Một số nơi ăn tết này vào rằm tháng 10, nên còn gọi là Tết Hạ nguyên. Theo sách "Cổ Dược Lễ", vào ngày 10/10 âm lịch, các cây thuốc mới tụ được khí âm dương, kết được sắc tứ thời, dùng thật tốt. Vì vậy, các thầy thuốc rất coi trọng ngày tết này.
3. Lễ hội Ok Om Bok
Xuất phát từ tín ngưỡng dân gian cho rằng mặt trăng là thần bảo vệ mùa màng, nên người Khmer ở các tỉnh Cà Mau, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang, Hậu Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long… cứ đến rằm tháng 10 âm lịch hàng năm lại tổ chức lễ hội Ok Om Bok, để tỏ lòng biết ơn Mặt Trăng - vị thần đã phù hộ cho mưa thuận, gió hòa và được mùa bội thu.
Sáng hôm sau là hội đua ghe ngo. Các thanh niên từ các phum, sóc sẽ tham gia đua tài trên những chiếc ghe ngo mà tiếng Khmer là “tuk ngo”, một loại thuyền độc mộc lớn khoét từ thân cây gỗ tốt, hình thoi, dài, mũi và lái đều cong và được trang trí màu sắc sặc sỡ. Năm nay, lễ hội sẽ diễn ra ở các tỉnh từ nhiều ngày trước đến 17/11.
Đua ghe ngo là hoạt động thu hút nhiều du khách nhất trong lễ hội Ok Om Bok. Ảnh: canthotv
4. Lễ Kỳ Yên ở đền Nguyễn Tri Phương
Lễ Kỳ Yên (cầu an) là một trong những lễ hội chính ở các đình của Đồng Nai. Lễ hội thường tổ chức tại một số đình làng, tôn thờ những người có công với làng xã như những phúc thần của làng mà tiêu biểu là: đình Bình Kính thờ Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh, đình Tân Lân thờ Đức ông Trần Thượng Xuyên, đình Tam Hiệp thờ anh hùng kháng pháp Đoàn Văn Cự…
Tại đền thờ Nguyễn Tri Phương, phường Bửu Hòa, Biên Hòa, lễ Kỳ Yên được tổ chức từ 16 đến 17/10 âm lịch, tức 18 đến 19/11. Tại đây sẽ diễn ra lễ cúng Tiền hiền, Hậu hiền, lễ rước thần, dâng lễ vật cúng thần và lễ tống ôn, hát bội, múa.
5. Lễ hội Miếu Bà
Hàng năm, lễ hội Miếu Bà diễn ra trong ba ngày từ 16 đến 18/10 âm lịch tại Miếu Bà Ngũ Hành trên đường Hoàng Hoa Thám, TP Vũng Tàu. Miếu Bà chỉ dành cho nữ giới, ban điều hành cũng do các bà phụ trách. Ngoài việc cúng tế thần linh người ta còn tổ chức múa lân, các trò chơi dân gian, ban đêm tổ chức hát tuồng. Vào các ngày hội, không khí thường rất sôi động và linh đình nên du khách thập phương về hành hương, chiêm bái rất đông. Năm nay lễ hội diễn ra từ ngày 18 đến 20/11.
6. Lễ hội "Kéo chày"
Lễ hội kéo chày là của đồng bào dân tộc Pà Thẻn sinh sống chủ yếu ở vùng núi tỉnh Hà Giang. Lễ hội diễn ra vào ngày 16/10 âm lịch hàng năm. Tham gia lễ “kéo chày”, du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên khi chiếc chày do người thầy cầm, xoay và niệm câu “thần chú", khiến nhiều thanh niên không thể kéo chày xuống được, chỉ khi nào có người bịt tay vào đầu trên hoặc dưới của chày thì lúc này chày mới chạm đất và cuộc chơi kết thúc.
Với dân tộc Pà Thẻn, lễ hội "kéo chày" là tục lệ mang tính chất cộng đồng, là dịp để mọi người cùng nhau vui vẻ, thư giãn sau một ngày mùa bội thu, và cầu mong các thần linh phù hộ mưa thuận gió hòa, cho dân bản được mùa, đời đời no ấm. Năm nay lễ hội diễn ra vào ngày 18/11.
Kéo chày là lễ hội độc đáo mang đậm nét huyền bí, hoang sơ của dân tộc Pà Thẻn. Ảnh: vinacult
7. Hội đền Nguyễn Trung Trực
Đền Nguyễn Trung Trực tọa lạc ở xã Long Kiên, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang thờ vị thủ lĩnh cùng tên của nghĩa quân chống Pháp ở Nam Bộ. Hội đền Nguyễn Trung Trực được tổ chức hàng năm vào các ngày từ 18 đến 19/10 âm lịch (tức 20 đến 21/11), để tưởng niệm và ghi nhớ công lao của ông.
Vào ngày hội đền, người ta tổ chức nghi lễ cúng tế và diễn lại trận đánh chìm tàu Hy Vọng của Pháp trên sông Nhật Tảo. Ngoài ra, hội còn tổ chức các sinh hoạt văn hoá truyền thống như đua thuyền, đánh cờ... Trong và sau lễ giỗ vài ngày, nhân dân tự nguyện làm một khu riêng trong đền để nấu cơm chay phục vụ miễn phí tất cả khách đến dự lễ.
8. Hội làng Nhị Khê
Hội diễn ra tại làng Nhị Khê, xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, Hà Nội, nhằm tưởng nhớ công ơn ông tổ nghề tiện gỗ, sừng của làng - Đoàn Tài. Vào ngày mất của ông tức 25/10 âm lịch hàng năm, thợ tiện ở quanh vùng kéo về rất đông. Trong ngày hội, dân làng tổ chức tế tổ, cúng tế, dâng lễ vật lên tổ sư, đánh cờ, hát chèo... Năm nay, hội làng Nhị Hà sẽ diễn ra vào ngày 27/11. Không chỉ được tham gia vào ngày hội, đến đây bạn còn được chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật truyền thống kết hợp phong cách hiện đại tinh xảo, đẹp mắt.
